W rozmowie z Sędzią mówi o planach odesłania zalecającej się do Tadeusza Telimeny i o ślubie chłopaka z Zosią, wspomina również o powstaniu. Księga VII - "Rada". Bartek, zwany Prusakiem udziela "zbawiennych rad" o konieczności wstrzymania się od udziału w powstaniu do chwili, gdy na Litwę wkroczy Napoleon . Jacek Soplica to jedna z głównych postaci "Pana Tadeusza", choć czytelnik poznaje go nie jako Jacka Soplicę, lecz jako księdza Robaka. Cała prawda wychodzi na jaw dopiero podczas spowiedzi na łożu śmierci, kiedy ksiądz Robak wyznaje Gerwazemu, że Polowanie Franciszek Kostrzewski Ilustracja do Pana Tadeusza, 1886r. Aby upolować jak najcenniejszą zdobycz, pomysłodawca wyprawy – Sędzia Soplica zarządził pobudkę i zbiórkę o godzinie czwartej trzydzieści rano, przy leśnej kaplicy. Sędzia Soplica - charakterystyka. Nie znamy jego imienia. W młodości zaręczony z córką Wojskiego, która umiera przed ich ślubem. Sędzia do końca pozostaje wiernym swej młodzieńczej miłości i sam siebie nazywa wdowcem. Nigdy wcześniej nie poznał osobiście starszego brata, Jacka. Najpierw przebywał w szkole jezuickiej, a potem Wieczerza w zamku miała ugruntować prawo Sopliców do ruin. KsięGA I. Gospodarstwo. Bohaterka przybyła do Soplicowa z Petersburga, gdzie wiodła światowe życie. Zna się na literaturze, malarstwie, muzyce, tańcach, a nawet rzeźbie. Tadeusz pomylił ją z dziewczyną spotkaną o poranku w pokoiku (Asesor nazwał Telimenę ciocią Tadeusza). Do zamku przybywają też ksiądz Robak, Maciej Dobrzyński i Bartek Prusak na czele innych przedstawicieli szlachty, jednak ci przyjechali uwolnić Sopliców, a widząc, ze są oni wolni, nie chcą walczyć z Rosjanami. Ksiądz Robak udaje, ze popiera działanie Moskali, tym samym usypia ich czujność, nakazuje bratu Chojnie częstować . 1Księga 2Księga 3Księga 4Księga 5Księga 6Księga 7Księga 8Księga 9Księga 10Księga 11Księga 12EpilogJacek SoplicaOpisyTekst Romantyzm Biografia autora Adam Mickiewicz Adam Mickiewicz to poeta romantyczny, żył i tworzył w latach 1798-1855. Urodził się w Zaosiu koło Nowogródka na Litwie. Był studentem Uniwersytetu w Wilnie, studiował na wydziale humanistycznym. W 1817 roku założył Towarzystwo Filomatów- miłośników wiedzy. Było to tajne, patriotyczne koło samopomocy koleżeńskiej. W 1819 roku ukończył studia i przeniósł się do Kowna, podjął pracę nauczyciela szkoły średniej. W 1822 roku ukazał się w Wilnie pierwszy tom poezji Mickiewicza „Ballady i romanse”, a rok później „Poezje” z II i IV cz. „Dziadów” oraz z powieścią poetycką „Grażyną”. Wraz z kolegami z dawnego Towarzystwa Filomatów w roku 1823 był prześladowany a w roku 1824 zesłano go w głąb Rosji. W 1826 roku powstały tam „Sonety krymskie” a w 1828 „Konrad Wallenrod”. W 1829 roku dzięki pomocy przyjaciół w zdobyciu paszportu i ostrzeżeniu go o grożącym aresztowaniu ucieka za granicę, do Niemiec, a potem do Włoch. Po klęsce powstania listopadowego w 1830 roku, którą przeżywał w Wielkopolsce, przeniósł się wraz z Wielką Emigracją do Paryża. W Dreźnie powstała III cz. „Dziadów” w 1832 roku. W 1834 roku ukończył i wydał „Pana Tadeusza”. Zajmował się publicystyką, pisał wiersze, wykładał jako profesor literatur słowiańskich w College de France. Współtworzył pismo paryskie „Trybuna Ludów”. Zmarł w Konstantynopolu, prawdopodobnie na cholerę. Zob. więcej w Wikipedii. Geneza dzieła Mickiewicz zamierzał napisać poemat podobny do “Hermana i Doroty” (około 40 stron) J. V. Goethego. W trakcie powstawania utwór rozrastał się. Pisanie go sprawiało poecie przyjemność. Z precyzją i plastycznością ukazał krajobraz Litwy, jaki zapamiętał. Budowa utworu Pełny tytuł wraz z podtytułem (po kropce) utworu brzmi: „Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem”. Dzieło jest podzielone 12 ksiąg z epilogiem, a każda ma swój tytuł. Ponadto poeta napisał spis zawartości każdej z nich: „Treść:” i tutaj następuje wymienianie chronologii wydarzeń. Gatunkowo jest to epopeja, epos pisany na wzór „Iliady” Homera, ukazujący ważne dla szlachty i Polaków wydarzenia z okresu walk napoleońskich, które miały być przełomowe dla odzyskania niepodległości Polski. Ostatni zajazd na Litwie (film TVP, 1999) Księgi “Pana Tadeusza” linkujące do streszczeń: Księga 1. Gospodarstwo Księga 2. Zamek Księga 3. Umizgi Księga 4. Dyplomatyka i łowy Księga 5. Kłótnia Księga 6. Zaścianek Księga 7. Rada Księga 8. Zajazd Księga 9. Bitwa Księga 10. Emigracja. Jacek Księga 11. Rok 1812 Księga 12. Kochajmy się Epilog Czas i miejsce akcji Akcja ksiąg 1-10 “Pana Tadeusza” rozgrywa się latem 1811 r. w porze żniw i trwa pięć dni; akcja ksiąg 11-12 trwa jednego dnia wiosną 1812 r. Miejscem akcji jest Soplicowo i okolice, posiadłość Sędziego, Jacka Soplicy, Tadeusza i Zosi, którzy tam mieszkają. Przenosi się również do zamku Horeszków i zaścianka Dobrzyńskich. Bohaterowie Nie Tadeusz Soplica a Jacek Soplica jest głównym bohaterem dzieła Mickiewicza. Poznajemy go najpierw jako księdza Robaka a o Jacku dowiadujemy się z opowieści Gerwazego. Ksiądz Robak zajmuje się agitacją szlachty na rzecz powstania narodowego na Litwie. Zabija też niedźwiedzia, ratując życie Hrabiemu i Tadeuszowi, ponadto podczas bitwy zasłania ciałem strzał skierowany w Gerwazego… → więcej. Jacek Soplica – tak nazywał się w młodości ksiądz Robak – główny bohater. Sędzia – brat Jacka Soplicy Tadeusz – syn Jacka Zosia Horeszkówna – wnuczka Stolnika Horeszki Stolnik Horeszko– magnat Hrabia Horeszko – potomek po kądzieli Horeszków Klucznik Gerwazy Rębajło – stary sługa Horeszków Telimena – przyjaciółka Sędziego Podkomorzy – przybył rozsądzić spór o zamek Asesor – naczelnik policji powiatu Rejent – pracownik sądu, Wojski Maciek nad Maćkami, Protazy, Bartek Prusak, Jankiel Trzy pary małżeńskie i wspólna uczta to optymistyczne zakończenie dzieła. (film TVP, 1999) Główne wątki “Pana Tadeusza” 1. Wątki miłosne a) Jacek i Ewa. Z opowieści Gerwazego w księdze 2. i ze spowiedzi księdza Robaka w księdze 10. dowiadujemy się prawdy o młodości Jacka Soplicy. Jacek Soplica (czyli ksiądz Robak) i Ewa Horeszkówna (córka stolnika Horeszki) to postacie dramatycznej miłości zakończonej niespełnieniem. Jacek pochodził z uboższej szlachty a Ewa z magnackiej (najbogatszej, hrabiowskiej). Jej ojciec Stolnik Horeszko (to nazwa funkcji urzędnika królewskiego zarządzającego kuchnią dworską lub też wysokiego rangą urzędnika ziemskiego) i hrabia miał aspiracje polityczne. Potrzebował wsparcia i głosów lokalnej szlachty, wśród której Jacek cieszył się wielką popularnością. Zapraszał więc go do swojego zamku. W takich okolicznościach Jacek i Ewa zakochali się w sobie. Zob. więcej. b) Tadeusz i Telimena. Tadeusz to syn Jacka Soplicy (ks. Robaka) poznał Telimeną (przyjaciółkę Sędziego Soplicy) na pierwszej uczcie w zamku. Wydawało mu się, że jest kobietą mieszkającą w jego pokoju i bardzo mu się podobała. Związał ich romans i krótka miłość. c) Tadeusz i Zosia. Tadeusz zobaczył Zosię po powrocie do domu, zamieszkiwała jego dawny pokój, ale nie widział jej dokładnie, myląc ją z Telimeną. Zosia była córką zmarłej Ewy Horeszko i wychowanką Telimeny. Gdy ta zdecydowała o pokazaniu jej towarzystwu, gdyż Zosia już dorosła do odpowiedniego wieku, zobaczyli ją obecni w Soplicowie mężczyźni i Tadeusz zakochał się w niej. Sędzia planował połączyć dwa rody: Sopliców z Horeszkami, aby odkupić dawne winy swego brata Jacka. 2. Wątek patriotyczny a) Pokazanie dawnej świetności Polski szlacheckiej (obyczaje dworskie, kultura życia i piastowanie tradycji) b) Ukazanie okresu napoleońskiego i polskich dążeń niepodległościowych. Polska i Litwa zjednoczone unią miały walczyć u boku Napoleona w wojnie z Rosją, aby odzyskać niepodległość. Mówił o tym i agitował do powstania narodowego ks. Robak (Jacek Soplica) w karczmie. Rozmawiał także o powstaniu ze swoim bratem Sędzią, którego planował ogłosić przywódcą. Ostatni zajazd pokazuje także solidarność szlachty wobec wspólnego wroga, jakim była Moskwa (Rosja carska). Państwo to doprowadziło do rozbiorów Polski. Mimo zatargów i sporów szlachta staje w jednym szeregu, aby walczyć z zewnętrznym wrogiem. 3. Spór o zamek Po konfederacji targowickiej Rosjanie (Moskale) przyznali część ziem Horeszków Soplicom. Miało to związek ze zdradą części magnatów należących do konfederacji. Z racji zastrzelenia Horeszki przez Jacka Soplicę uznali błędnie, że Soplicowie to stronnicy Moskwy. Zamek popadał w ruinę i Sędzia Soplica nie traktował go z pietyzmem. Dopiero gdy pojawił się hrabia Horeszko, daleki krewny Stolnika, zapragnął udowodnić swoje prawa do zamku. Małżeństwo Tadeusza z Zosią miało zażegnać spór. 4. Spór o Kusego i Sokoła Kusy i Sokół to imiona psów myśliwskich. Spór pomiędzy Rejentem i Asesorem o to, który z posiadanych przez nich psów jest lepszy. To wątek drugoplanowy o zabarwieniu humorystycznym,. Wątki te i inne możesz odnaleźć i zgłębić w oparciu o fragmenty dzieł. W zakładce Opisy zobacz numery wersów, które prowadzą do poszerzenia wiadomości i znajomości dzieła na stronie: Tekst Interpretacja “Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem” – tak brzmi tytuł wraz z podtytułem dzieła Adama Mickiewicza. W istocie jego głównym wątkiem jest życie Jacka Soplicy, z którego później wynika tytułowy zajazd dokonany na Soplicowo przez Hrabiego (z Horeszków po kądzieli). Powodem tego zajazdu były stare waśnie pomiędzy rodami Sopliców i Horeszków. Rzecz dotyczyła przede wszystkim śmierci Stolnika Horeszki z ręki Jacka Soplicy. Główny inicjator zajazdu Gerwazy to były sługa Stolnika, świadek zabójstwa, który poprzysiągł zemstę na całym rodzie Sopliców. W Dobrzynie zebrał szlachtę, podburzył ją i na czele z Hrabią ruszył na Soplicowo. Mickiewicz w objaśnieniach do dzieła podaje czytelnikom fakty o zajazdach na Litwie. Były one rodzajem egzekucji prawnej i często kończyły się przelewem krwi. Ich tradycja ma związek z prawnymi rozwiązaniami, kiedy to szlachta wygrawszy w procesach sądowych, musiała wynajmować innych, aby egzekwować prawo, gdyż sami nie posiadali wojska ani policji. Zajazd opisany w utworze nie ma jednak związku z prawem, ale jest czynem chuligańskim świadczącym o zepsuciu obyczajów wśród szlachty. Z zajazdem wiąże się spór o zamek Horeszków, który wynikał z zabójstwa Stolnika dokonanego przez Jacka Soplicę. Moskale dali go za targowicy Jackowi w dowód uznania za zabicie Stolnika. Zatem wątek życia Jacka jest wątkiem głównym. Pozostałe wątki dzieła to historia miłość Zosi i Tadeusza, flirty Telimeny, spór Asesora z Rejentem, tradycje szlacheckie związane z różnymi obyczajami dnia codziennego. Adam Mickiewicz ukazał piękno ziemi litewskiej i świat szlacheckich obyczajów, który odszedł już do historii. Wątki te i inne możesz odnaleźć i zgłębić w oparciu o fragmenty dzieł. W zakładce Opisy zobacz numery wersów, które prowadzą do poszerzenia wiadomości i znajomości dzieła na stronie: Tekst Mini charakterystyka postaci Jacek Soplica – to ksiądz Robak, szlachcic, który za młodu był paliwodą i awanturnikiem, potem doświadczony przez los zmienia się w mnicha, emisariusza i patriotę, odważny, waleczny i honorowy, świetny strzelec – więcej. Sędzia – brat Jacka Soplicy, szlachcic, piastował urząd sędziego, patriota, dobry gospodarz, odważny, skromny, wierny polskim tradycjom, czasem przeistacza się w choleryka, zawadiakę i awanturnika, kiedy nie chce zgody z Hrabią i nie da się przekonać Robakowi, także podczas bijatyki w zamku jest kłótliwy i dumny. Tadeusz – syn Jacka, młodzieniec wyćwiczony w walce, odważny, patriota, romantycznie zakochany w Zosi, niedoświadczony pozwalał sobą manipulować Telimenie, naiwny. Stolnik Horeszko – magnat, nieczuły ojciec, wyrachowany, oschły, wykorzystał naiwność Jacka, patriota. Zosia Horeszkówna – wnuczka Stolnika Horeszki, delikatna, 14-15-letnia panienka wychowywana pod kloszem, czuła na piękno przyrody, rozkochana w sadzie i ogrodzie. Telimena – szlachcianka, prawdopodobnie już była zamężna w Petersburgu, kokietka, opiekunka Zosi, pragnie szybko wyjść za mąż, ładna, Sędzia zwraca się do niej per siostro, a ona zaprzecza jakoby wiązały ich nici rodzinne, wreszcie odnajduje swojego kandydata w osobie Rejenta, choć wcześniej uwodzi Tadeusza i Hrabiego. Hrabia Horeszko – młody magnat, panicz, kawaler o duszy poetyckiej i artystycznej, często rysuje lub przygląda się różnym krajobrazom, romantyk i patriota. Podkomorzy – szlachcic na urzędzie, przyjechał rozsądzić spór o zamek, przyjaciel Sędziego, mądry i roztropny, patriota. Klucznik Gerwazy Rębajło – stary sługa Horeszków, odważny, silny, pamiętliwy, wierny Horeszkom, szlachecki zawadiaka, raptus zaślepiony żądzą zemsty na Soplicach. Asesor – naczelnik policji powiatowej, znajomy Sędziego i jego gość, zawzięty i uparty, honorowy, zapalony myśliwy i znawca chartów. Rejent – pracownik sądu, znajomy Sędziego, zawzięty, raptowny, uparty, zapalony myśliwy i znawca chartów. Streszczenie 1Księga 2Księga 3Księga 4Księga 5Księga 6Księga 7Księga 8Księga 9Księga 10Księga 11Księga 12EpilogJacek SoplicaOpisyTekst Księga I. Gospodarstwo Księga ta rozpoczyna się inwokacją: "Litwo, Ojczyzno moja...". Tadeusz po długiej nieobecności przybywa do rodzinnego domu. Kieruje się do swego dawnego pokoju, ale ze zdziwieniem stwierdza, że komnata ta jest przez kogoś zamieszkiwana. Przez okno panicz dostrzega młodą dziewczynę, która podlewa w ogródku kwiaty. Po chwili panienka wchodzi do pokoju, ale zobaczywszy Tadeusza ucieka. Młodzieniec wita się z Wojskim, który opowiada o aktualnych wydarzeniach, zwłaszcza o sporze, jaki zaistniał pomiędzy Hrąbią a Sędzią. Spór dotyczy starego zamku spuścizny Horeszków. Trwają przygotowania do uczty, w czasie której ma nastąpić zakończenie sporu. Wojski prowadzi Tadeusza w stronę lasu i opowiada historię rodu Horeszków. Następnie młodzieniec wita się z Sędzią. W tym czasie Protazy przenosi stoły z dworu do ruin zamku. Rozpoczyna się uczta do której zasiadają domownicy i liczni goście. Obok Tadeusza pozostaje jednak wolne miejsce. Sędzia - nawiązując do dziwnego roztargnienia młodzieńca - rozwodzi się nad grzecznością. Po nim zaś głos zabiera Podkomorzy, krytykując bezmyślne naśladowanie francuskiej mody i obyczajów. Stwierdza przy tym, że młodzież wyjeżdża do Francji także po to, aby przyłączyć się do Napoleona i walczyć u jego boku o wolną Polskę. Do sali wchodzi Telimena, zajmuje miejsce obok Tadeusza i zaczyna go kokietować. Mówi o książkach i sztuce oraz skarży się na nudę wiejskiego życia. Tadeusz uważa ją za dziewczynę spotkaną uprzednio przelotnie w dworku i z tego powodu nie pozostaje w zalotach dłużny. W tym czasie Rejent z Asesorem wszczynają spór dotyczący zalet Kusego i Sokoła - psów myśliwskich. Obaj zwracają się w końcu do Wojskiego z prośbą o rozstrzygnięcie, ale ten odmawia stwierdzając, że polowanie na zające uwłacza jego godności i dlatego nie będzie się zajmował tak błahym nieporozumieniem. Uczta dobiega końca, biesiadnicy rozchodzą się. Poeta wspomina w tym miejscu o tworzeniu się we Włoszech legionów polskich oraz o powstawaniu Księstwa Warszawskiego. W związku z tymi wydarzeniami na Litwę przedostają się liczni emisariusze. Jednym z nich ma być ksiądz Robak - bernardyn, którego wygląd i zachowanie świadczą o jego żołnierskiej przeszłości, a który kwestuje po dworach szlacheckich i okolicznych karczmach. Księga II. Zamek Dla rozstrzygnięcia sporu o Kusego i Sokoła, Sędzia organizuje polowanie na zająca. Hrabia jedzie do zamku, gdzie Gerwazy opowiada mu historię Stolnika - ostatniego członka rodu Horeszków. W córce Stolnika zakochał się niegdyś znany awanturnik - Jacek Soplica. Po pewnym jednak czasie podano mu czarną polewkę, co oznaczało, że został odprawiony. W odpowiedzi na to sprowadził na zamek Moskali, a podczas walki zastrzelił Horeszkę. Od tego momentu Gerwazy poprzysiągł Soplicom zemstę i zwalczał ich na każdym kroku. Wreszcie z rodu tego pozostał przy życiu tylko jeden mąż - Sędzia. Tymczasem odbyło się wspomniane polowanie, jednak nie doprowadziło do rozstrzygnięcia sporu, gdyż zając wymknął się obu psom. Hrabia powraca do dworu. W ogrodzie spostrzega młodą dziewczynę i wpada w zachwyt nad jej wdziękami. Zapatrzenie to przerywa ksiądz Robak. W czasie wystawnego śniadania uczestnicy polowania biesiadują w dwóch izbach. W jednej z nich starszyzna rozmawia o nowościach gospodarskich, carskich zarządzeniach i pogłoskach dotyczących wojny. W drugiej izbie Asesor i Rejent prowadzą nadal spór, który zostaje przerwany ostrą interwencją księdza Robaka. Telimena flirtuje z Tadeuszem, opowiada mu o swym życiu i sukcesach towarzyskich osiągniętych w Petersburgu. Między innymi opowiada historię, jak Wielki Łowczy Dworu, Kozodusin, za zagryzienie jej ulubionego pieska przez charty należące do pewnego urzędnika, wtrącił owego urzędnika do więzienia. Wojski tymczasem poluje na muchy. Krytykuje równocześnie kłótnię toczącą się pomiędzy Asesorem i Rejentem, którzy dają w ten sposób zły przykład młodzieży. Stwierdza też, że w obecnych czasach polowania są jedynym celem życia szlachty. Proponuje adwersarzom zakład. Obaj przeciwnicy zgadzają się: Rejent stawia na swego psa konia z rzędem, natomiast Asesor na swego - złote obroże i smycz. Znudzona tym wszystkim Telimena proponuje spacer po lesie połączony z grzybobraniem. Tadeusz podąża za nią, natomiast Sędzia ogłasza konkurs: ten z mężczyzn, który znajdzie najwspanialszego rydza, będzie mógł usiąść do stołu przy wybranej przez siebie - najładniejszej jego zdaniem - pannie. Księga III. Umizgi Hrabia wracając z lasu spogląda w stronę sadu i dostrzega piękną, nieznajomą dziewczynę, która siedzi tam wraz z gromadką dzieci. Zwabiony jej urodą wkrada się do sadu przez dziurę w parkanie i podkrada się do niej. Zachwycony pięknem panny wyobraża ją sobie jako tajemnicze bóstwo, a następnie próbuje nawiązać z nią rozmowę. Dziewczyna jednak odchodzi, Hrabia zaś dołącza do uczestników grzybobrania. Telimena zmierza do ustronnego miejsca zwanego przez nią "świątynią dumania". Za nią skrada się Tadeusz. Wyprzedza go jednak Sędzia i zwierza się Telimenie. Zamierza on swój majątek pozostawić bratankowi, synowi Jacka Soplicy. Niewiasta krytykuje Sędziego za to że chce pozostawić Tadeusza na wsi i proponuje, aby stryj wysłał młodzieńca do Warszawy lub Petersburga, gdzie mógłby on zrobić karierę. Sędzia jednak odpowiada, że losem Tadeusza kieruje jego ojciec za pośrednictwem księdza Robaka, bernardyn natomiast chce, aby młodzieniec poślubił Zosię. Telimena odmawia w imieniu swej wychowanicy twierdząc jednocześnie, że Tadeuszowi należy pozostawić swobodę wyboru. W tym czasie Hrabia obserwuje Telimenę przez lornetkę i rysuje jej portret. Po odejściu Sędziego zbliża się i pokazuje damie swoje dzieło. Rozmawiając o malarstwie i sztuce Telimena oświadcza, że na obrazach należy zamieszczać tło krajobrazu włoskiego. Przysłuchujący się rozmowie Tadeusz oponuje i zwraca uwagę, że najpiękniejszy jest ojczysty krajobraz puszczy litewskiej i polskiego nieba. Później Telimena wsuwa w rękę Tadeusza klucz od swego pokoju i liścik. Grzybobranie kończy się i wszyscy udają się na posiłek. Biesiadę przerywa gajowy, który oznajmia, że w lesie pojawił się niedźwiedź. Sędzia zarządza polowanie, a prowadzenie łowów powierza Wojskiemu. Księga IV. Dyplomatyka o łowy W Soplicowie trwają przygotowania do polowania. Tadeusz nieco zaspał, budzi go Zosia. Młodzieniec szybko ubiera się i próbuje dogonić myśliwych, którzy mieli się zebrać przy dwóch karczmach. Pierwsza z nich - stara - należy do Horeszków, natomiast druga - do Sopliców, obie zaś dzierżawi Żyd Jankiel. W starej karczmie siedzi ksiądz Robak wraz z drobną szlachtą i chłopami. Posługując się złotą tabakierą zawierającą wyborną częstochowską tabakę, nakłania słuchaczy do opowiedzenia się za Napoleonem, namawiając równocześnie, aby nie czekali biernie na przybycie cesarza i wyzwolenie Litwy przez jego wojska. Przez okno bernardyn dostrzega pędzącego na koniu Tadeusza i natychmiast opuszcza towarzystwo podążając za młodzieńcem. Myśliwi rozstawieni przez Wojskiego oczekują już na niedźwiedzia. W pewnym momencie zwierz pojawia się i szarżuje wprost na Hrabiego i Tadeusza. Obaj uciekają. Hrabia upada, na niego zaś rzuca się niedźwiedź. Celny strzał powala rozjuszone zwierzę. Wojski gra na rogu hejnał myśliwski obwieszczając zakończenie polowania. Przy zabitym niedźwiedziu wybucha kłótnia pomiędzy Asesorem i Rejentem. Spierają się o to, który z nich ranił zwierzę śmiertelnie. Godzi ich Gerwazy, który rozcina łeb zwierzęcia, wyjmuje z niego kulę i opowiada, że ksiądz Robak widząc niebezpieczeństwo zagrażające życiu Hrabiego i Tadeusza, który szedł Hrabiemu na pomoc, wyrwał klucznikowi z ręki flintę i zabił bestię. Dodaje też, że znał tylko jednego strzelca który potrafił tak strzelać: Jacka Soplicę. Później następuje myśliwska biesiada. Wojski opowiada historię o Domeyce i Doweyce. W czasie powrotu do domu na polu myśliwi spostrzegają zająca. Asesor i Rejent spuszczają swe psy, jednak zając znika w lesie. Wojski kończy swe opowiadanie o Domeyce i Doweyce, którzy strzelali się "przez skórę niedźwiedzia". Księga V. Kłótnia Telimena stroi Zosię i postanawia ją przedstawić towarzystwu. Tadeusz wita się z dziewczyną i rozpoznaje w niej tajemniczą postać z ogrodu. Telimena zauważa, że Zosia wywarła na młodzieńcu duże wrażenie. Tadeusz ucieka do świątyni dumania. Spotyka tam Telimenę, która siada przez nieuwagę na mrowisku. W czasie wspólnego powrotu niewiasta dostrzega jakiegoś człowieka, który ich bacznie obserwuje i domyśla się w owym człowieku osoby księdza Robaka. W zamku odbywa się wieczerza, jednak wśród biesiadników panuje ogólne przygnębienie. Tadeusz dostrzega braki w urodzie Telimeny, podsłuchuje też rozmowę Hrabiego z Zosią. Wojski pragnie ożywić towarzystwo opowiadaniem o polowaniu. Wybieg skutkuje wywołując między innymi ponownie kłótnię między Asesorem i Rejentem, tym razem dotyczącą ich strzelb - Sanguszówki i Sagalasówki. Hrabia kieruje do Sędziego aluzję dotyczącą zamku. Podkomorzy zabiera głos pragnąc zażegnać odradzający się spór. Nagle na salę wchodzi Gerwazy i zaczyna nakręcać stare zegary. Zarzuca Hrabiemu, że ten ucztuje wspólnie z Soplicami. Dochodzi do bójki pomiędzy nim a stronnikami Sopliców. Hrabia wycofuje się z sali, a za nim podąża Gerwazy, jednak po chwili klucznik pojawia się na chórze i zaczyna rzucać w gości piszczałkami organów. Wywołuje to panikę wśród zebranych, którzy uciekają z zamku. Gerwazy w rozmowie z Hrabią rzuca propozycję, aby dokonać zajazdu na Soplicowo. Później Hrabia odchodzi, natomiast klucznik zasypia i śni o zajeździe. Księga VI. Zaścianek Następnego ranka Sędzia daje Protazemu pozew, który woźny ma zanieść do zamku i wręczyć Hrabiemu i Gerwazemu. Protazy skrada się z pismem do zamku. W tym czasie do Sędziego przybywa ksiądz Robak. Mówi, że Telimena uwodzi Tadeusza, a od Sędziego dowiaduje się o kłótni i pojedynku, który ma się odbyć pomiędzy Podkomorzym i Hrabią. Namawia Sędziego do zgody tłumacząc, że spór może się odbić ujemnie na przygotowywanym powstaniu litewskim. Przemawia do patriotycznych uczuć Sędziego. Ten obiecuje wreszcie pogodzić się z Hrabią, ale pod warunkiem, że to Hrabia poprosi o zgodę. Tymczasem Protazy wchodzi do zamku, ale nikogo tam nie zastaje. Okazuje się, że wszyscy udali się do Dobrzyna, gdzie przybywa w tym samym czasie posłaniec wzywający Dobrzyńskich do chwycenia za broń. Maciek nad Maćkami zwany też Kurkiem na kościele, głowa rodu, ma podjąć decyzję o rozpoczęciu powstania. Przed domem Maćka zbiera się szlachta pochodząca z okolicznych zaścianków. Księga VII. Rada Bartek Prusak chwali Napoleona i Francuzów. Opowiada też, jak walczył z Niemcami. Maciek wypytuje przybyłych o szczegóły dotyczące liczebności i miejsca, w którym znajdują się wojska francuskie. Bartek Prusak radzi zaczekać na księdza Robaka. Maciej zwany Kropicielem chce bezzwłocznie przystąpić do walki. Szlachta dzieli się na dwa obozy, między którymi wywiązuje się kłótnia. Buchman, komisarz z Klecka, pyta o cel powstania. W tym momencie przybywa Gerwazy, który zręcznie manipulując słowami księdza Robaka dotyczącymi powstania, kieruje nienawiść szlachty przeciwko Soplicom. Bartek podejrzewa Gerwazego o podstęp i staje w obronie Sędziego. Po jego stronie opowiada się również Jankiel twierdząc, że u Sopliców w wiosce stoi rosyjskie wojsko, natomiast o Francuzach nic jeszcze nie słychać. Proponuje następnie aby wszyscy się rozeszli, zapraszając zarazem obecnych na przyjęcie wydawane z okazji narodzin syna. Gerwazy jednak wyrzuca Jankiela i podburza szlachtę przeciwko Sędziemu. Maciek nad Maćkami widząc podstęp Gerwazego i posłuch, jaki wywołały słowa klucznika, wypędza wszystkich ze swego domu oburzony ich głupotą i zaślepieniem. Nadjeżdża Hrabia. Gerwazy prowadzi szlachtę do karczmy, gdzie następuje pijatyka. Jankiel, Bartek Prusak i kilku ich stronników odłącza się od rozhałasowanego towarzystwa i wymyka się chyłkiem z karczmy. Hrabia zaś wraz z Gerwazym przygotowują szlachtę do zajazdu. Księga VIII. Zajazd W Soplicowie goście wychodzą po kolacji na dziedziniec i przysłuchują się koncertowi ptaków i żab. Wojski opowiada legendy związane z gwiazdami i ich konstelacjami. Opowiada też o komecie, która jest zwiastunem wojen, kłótni i nieszczęść. Opowieścią tą nawiązuje do minionych wydarzeń w zamku i kłótni z Hrabią. Po tym opowiada historię o Rejtanie i księciu Denassów - zagorzałych myśliwych. W nocy Tadeusz podpatruje przez dziurkę od klucza rozmowę księdza Robaka z Sędzią. Bernardyn wyznaje, że jest ojcem Tadeusza i oświadcza, że musi jechać do Dobrzyna, aby powstrzymać wybuch powstania, gdyż Francuzi są jeszcze zbyt daleko. Po jego odejściu do pokoju Sędziego wchodzi Tadeusz i mówi, że wyzwał na pojedynek Hrabiego. Wyznaje też że kocha się w Zosi, ale z powodu popełnionych przez siebie błędów będzie musiał opuścić Soplicowo. Wracając do swego pokoju spotyka Telimenę, która czyni mu wyrzuty, że chce ją porzucić. Niewiasta pragnie pojechać razem z nim, jednak Tadeusz pozostawia ją i biegnie nad staw. Obawia się on, że Zosia zostanie żoną Hrabiego i postanawia się utopić. Nad staw przybywa Hrabia, który podsłuchał rozmowę Tadeusza z Telimeną. Słudzy Hrabiego chwytają młodzieńca i prowadzą go do Soplicowa. Z dworku wyprowadzają zaś Sędziego. Bójka wisi w powietrzu. Asesor grozi że wezwie na pomoc wojska rosyjskie. W ślad za Hrabią przybywają Dobrzyńscy. Gerwazy domaga się, aby Sędzia zrezygnował ze swych oszczeń do zamku. Protazy protestuje przeciwko gwałtowi i podstępnie ucieka. Szlachta plądruje dwór i urządza sobie ucztę zakończoną pijatyką, po której wszyscy zasypiają. Księga IX. Bitwa Do Soplicowa przybywa batalion Moskali dowodzonych przez majora Płuta i kapitana Rykowa. Wojsko wiąże powrozami śpiącą szlachtę. Rykow - na prośbę Sędziego i Telimeny - proponuje Płutowi zwolnienie więźniów dla uniknięcia przykrych konsekwencji. Major nie chce na to przystać, ale poufnie proponuje Sędziemu uwolnienie szlachty pod warunkiem, że Sędzia wypłaci mu okup wynoszący tysiąc rubli od głowy. Na widok Dobrzyńskich uwięzionych przez Rosjan w szlachcie sprzyjającej Sędziemu topnieje żądza zemsty. W pewnym momencie pojawia się ksiądz Robak wraz z Maćkiem, Mickiewiczem i Zanem, przebranymi za chłopów. Prowadzą ze sobą wiele owiec, wołów i kóz oraz wozy pełne różnych wiktuałów. Bernardyn zaprasza Rosjan na ucztę. Żołnierze upijają się. W domu natomiast wybucha kłótnia pomiędzy oficerami rosyjskimi a Tadeuszem. Tadeusz strzela do majora co staje się sygnałem do rozpoczęcia bitwy. Soplicowie uwalniają Dobrzyńskich i rozdają im broń ukrytą na wozach. Szlachta powoli wypiera Moskali z podwórza. Robak proponuje Rykowowi, aby się poddał. Ten jednak rzuca swych żołnierzy do walki. W czasie jej trwania ksiądz Robak, który zasłonił własnym ciałem Hrabiego, zostaje ranny. Na moment walka zostaje przerwana, gdyż Płut wyzywa Tadeusza na pojedynek, ale nie staje sam, lecz w zastępstwie wysyła Rykowa. W odpowiedzi na to do walki staje Hrabia. Pojedynek zostaje przerwany zdradzieckim strzałem wymierzonym w Tadeusza. Bój rozpoczyna się ponownie. Ksiądz Robak ratuje życie Gerwazemu. Rykow widząc swą porażkę przerywa walkę i proponuje rozejm oraz obronę dla szlachty polskiej na wypadek, gdyby Płut poskarżył się carowi. Obie strony wspólnie zajmują się rannymi i odnajdują majora, który schował się ze strachu w pokrzywy. Księga X. Emigracja. Jacek Następnego dnia do rannego bernardyna przybywają: Podkomorzy, Sędzia, Gerwazy i kapitan Rykow. Wspólnie omawiają warunki polubownego załatwienia sprawy zajazdu na Sopliców i walki z Moskalami. Sędzia daje Rykowowi sakiewkę dukatów. Rykow dopytuje się o Płuta. Gerwazy stwierdza, że major na pewno będzie milczał. Później okazuje się, że zginął on z ręki Gerwazego. Rykow opuszcza izbę, natomiast ksiądz Robak nakazuje wezwać szlachtę. Mówi do zebranych, że Maciej Chrzciciel, Tadeusz, Konewka i Brzytewka - bohaterowie bitwy z Rosjanami - opuszczą Soplicowo i uciekną za Niemen. Pozostali obciążą całą winą nieobecnych i w ten sposób sprawa będzie rozwiązana. Szlachta szykuje się do odjazdu. Tadeusz żegna się z Zosią prosząc ją o pamięć i modlitwę. Niespodziewanie zjawia się Hrabia wraz z Telimeną. Pragnąc zostać bohaterem również decyduje się na wyjazd. Telimena ofiarowuje mu na pamiątkę swą kokardę. Przy pożegnaniu ksiądz Robak wyznaje Tadeuszowi, że jest jego ojcem. Po wyjeździe szlachty bernardyn prosi o księdza z Wiatykiem. W izbie pozostają oprócz rannego jedynie Sędzia i Gerwazy. Kwestarz wyznaje, że to on jest Jackiem Soplicą i opowiada swe dzieje: miłość do córki Stolnika - Ewy, zabójstwo Stolnika, swoje późniejsze pijaństwo, mające pozwolić mu zapomnieć o ukochanej, nieszczęśliwe małżeństwo i poświęcenie życia w walce o niepodległość Polski. Okazało się, że w dniu, gdy zabił Stolnika, nie był w zmowie z Moskalami ale będąc w pobliżu nie mógł darować Stolnikowi krzywd, jakich od niego doznał. Gerwazy oznajmia, że Stolnik przed śmiercią przebaczył swemu zabójcy. W pewnym momencie przybywa Jankiel z listem do Jacka Soplicy. W piśmie znajduje się wiadomość, że rozpoczęła się właśnie wojna Napoleona z Rosją. W chwilę po odczytaniu listu Jacek umiera, a tuż potem przybywa ksiądz z Najświętszym Sakramentem. Księga XI. Rok 1812 Wiosną tego roku Napoleon wkracza ze swymi wojskami na Litwę. Do Soplicowa przybywają generałowie: Dąbrowski Kniaziewicz, Małachowski, Giedrojć i Grabowski, wiodący ze sobą polskie wojska. Na cześć wodzów Wojski przygotowuje wspaniały, wystawny "obiad polski". W dzień Najświętszej Panny Kwietnej ksiądz odprawia mszę świętą, w której uczestniczą generałowie, żołnierze oraz okoliczna ludność. Podkomorzy wygłasza mowę, w której powiadamia, że Napoleon wyzwala właśnie Litwę. Później dokonuje rehabilitacji Jacka Soplicy, opowiadając o jego bohaterskich czynach, którymi ten nawrócony grzesznik zmazał swoje winy. Oznajmia też, że za dzieła, których dokonał, zmarły Jacek został udekorowany przez Napoleona Legią Honorową. Następnie Podkomorzy wiesza order na grobie bernardyna. W Soplicowie dochodzi do pojednania między Gerwazym a Protazym. Tadeusz, który również przybył z polskim wojskiem, ma się ożenić z Zosią. Fakt ten będzie zakończeniem zatargu Horeszków z Soplicami. Po drodze do domu, w polu, Wojski spostrzega zająca. Kusy i Sokół zrywają się do pogoni i oba równocześnie chwytają ofiarę. Na tym kończy się spór Asesora z Rejentem. Goście gromadzą się w wielkiej sali zamku. Nadchodzi Sędzia, a za nim pierwsza para narzeczonych - Tadeusz z Zosią. Wśród gości Tadeusz rozpoznaje Hrabiego, który ma już stopień pułkownika. Wchodzi druga para narzeczonych - Asesor i Tekla Hreczeszanka. Goście oczekują jeszcze na trzecią parę. Księga XII. Kochajmy się! Rozpoczyna się uczta. Wojski objaśnia gościom malowane na wspaniałym serwisie sceny z życia szlacheckiego i wspomina czasy świetności Rzeczypospolitej szlacheckiej. Na znak Wojskiego lokaje wnoszą potrawy. Wchodzi Maciek nad Maćkami, zasiada przy stole i zaczyna rozmawiać z generałami Dąbrowskim i Kniaziewiczem. Wspominają minione lata. Jeden z generałów wspomina o Dobrzyńskich, którzy służą w jego oddziale. W sali pojawia się Gerwazy, wita się z generałami i demonstruje im swój wielki rapier, zwany Scyzorykiem. Zebrani kolejno próbują wykonać rapierem różne cięcia, jednak tylko generał Kniaziewicz potrafi posługiwać się swobodnie ciężkim orężem. Zachwycony tym Gerwazy ofiarowuje mu Scyzoryk. Maciek nie bierze udziału w zabawie. Wyraża natomiast swoją dezaprobatę dla wojska polskiego, które zorganizowane jest na sposób francuski. Stwierdza, że Polsce "polskiego trzeba bohatera". Krytykuje Napoleona za to, że wybrał się on na wojnę "bez Boga", a jego żołnierze napastują kobiety i rabują kościoły. Wypowiedź Maćka nie podoba się Podkomorzemu i młodzieży. Nagle do sali wchodzi trzecia para narzeczonych - Rejent (ubrany we francuski frak) i Telimena. Maciek, widząc swego przyjaciela w takim stroju, wstaje od stołu i bez pożegnania wychodzi. Hrabia oburza się na Telimenę za to, że nie dotrzymała swej obietnicy. Oszukany pułkownik kieruje swe uczucia ku podkomorzance. Tadeusz pyta Zosię, czy wyrazi zgodę na uwłaszczenie chłopów. Dziewczyna zgadza się bez oporów, zgadza się również, aby pozostać na roli i osobiście zajmować się gospodarstwem. Gerwazy ofiarowuje Zosi i Tadeuszowi skarb ukryty dotychczas w zamku oraz swe własne oszczędności. Rozpoczyna się zabawa. Przybywają muzykanci. Jankiel na prośbę Zosi daje wspaniały koncert, w którym słuchacze odnajdują obraz historii ostatnich lat: uchwalenie Konstytucji 3 maja, Targowicę, rzeź Pragi, utworzenie legionów polskich we Włoszech i przybycie Dąbrowskiego na Litwę. Scenę kończy polonez, w którym biorą udział wszyscy zebrani. Czym jest „Pan Tadeusz”?Pełny tytuł lektury jest znacznie dłuższy i brzmi „Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem”. Taki tytuł pozwala dowiedzieć się kilku ważnych rzeczy. Po pierwsze wiemy, że mamy do czynienia ze sporem, czyli „zajazdem” dwóch skłóconych rodów: Horeszków i Sopliców. Jesteśmy na początku XIX wieku i możemy przyjrzeć się zwyczajom szlachty z tego okresu. Takie daty to również analogia do działań Napoleona Bonapartego i nastrojów niepodległościowych.„Pan Tadeusz” jako epopejaEpopeja to długi wierszowany utwór. By móc zaklasyfikować w ten sposób jakiś tekst, musi on wykazywać pewne cechy. Jakie?długi utwór wierszowanyprzedstawia ważny moment w życiu społeczeństwa (czasy napoleońskie)podniosły styl tekstuposiada inwokację („Litwo, Ojczyzno moja…”)dominuje narrator obiektywnyszczegółowe opisy wydarzeń czy przedmiotów„Pan Tadeusz” jest uznawany za epopeję narodową, ponieważ książka dotyczy spraw narodu i w momencie jej wydania odegrała bardzo istotną rolę w kształtowaniu się tożsamości utworuW utworze poznajemy zróżnicowaną majątkowo szlachtę. Pojawia się magnateria, szlachta średniozamożna, zaściankowa oraz pozbawiona majątków. W książce widzimy wyraźny podział na rody, z których pochodzą bohaterowie. Warto, byś znał chociaż tych najważniejszych i najczęściej występujących:Ród Sopliców: Sędzia (właściciel Soplicowa), Jacek Soplica, (ksiądz Robak, brat Sędziego), Tadeusz Soplica (syn Jacka), Hreczecha (daleki krewny, przyjaciel domu), Telimena (krewna, opiekunka Zosi).Ród Horeszków: Zosia (córka nieżyjącej już Ewy, córki właściciela zamku Horeszków), Ewa (dawna ukochana Jacka), Gerwazy (klucznik zamku), Hrabia (daleki krewny, ostatni z rodu Horeszków).Najważniejsze informacjeTrudno przebrnąć przez XII ksiąg, więc wybraliśmy dla Ciebie tylko najważniejsze informacje z nich. Dzięki temu poznasz zarys książki i wtedy będzie Ci łatwiej przyswoić nasze podpowiedzi i informacje dotyczące życia szlachty. O jej kulturę możesz być zapytany na maturze, więc warto wiedzieć na ten temat co nieco. 😊Księga I – Tadeusz wraca do Soplicowa po latach nauki w Wilnie. W swoim dawnym pokoju widzi młodą dziewczynę. Wydaje mu się, że to II – Trwa polowanie. Hrabia spóźnił się na wydarzenie, spotkał już tylko Gerwazego. Klucznik opowiada dawną historię rodu Horeszków: Stolnik nie zgodził się na ślub córki Ewy z Jackiem, więc młody w przypływie gniewu i korzystając z okazji zastrzelił niedoszłego III – Hrabia jest zachwycony Zosią. Mieszkańcy wybierają się na grzyby. Telimena wręcza Tadeuszowi kluczyk do swojego IV – Polowanie na niedźwiedzia. Ksiądz Robak przebywa w karczmie i prowadzi agitację polityczną szlachty. Potem udaje się na polowanie, gdzie zabija niedźwiedzia chcącego rozszarpać Tadeusza i Hrabiego. Polowanie kończy się posiłkiem – V – Uczta Sopliców w zamku. Gerwazy i Hrabia przerywają ją i rozpoczynają kłótnię, która kończy się VI – Narada przed powstaniem przygotowywanym przez księdza VII – Szlachta nie może dojść do porozumienia. Gerwazy zachęca ją do zajazdu na VIII – Tadeusz, nieszczęśliwy w miłości chciał popełnić samobójstwo. Został aresztowany przez szlachtę, podobnie jak cała reszta rodu Sopliców. Przez resztę dnia szlachta świętowała i piła na IX – Moskale dowiedzieli się o zajeździe, aresztowali szlachtę i zajęli Sopliców. Jeden z nich zaczął zalecać się do Telimeny. Został spoliczkowany przez Tadeusza. Wybuchła bitwa, którą wygrali Polacy. Ksiądz Robak uratował Hrabiego, zasłaniając go swoim ciałem. Sam został X – Hrabia i Tadeusz muszą opuścić Litwę. Ranny ksiądz Robak spowiada się i opowiada historię swojego życia. Dostaje przebaczenie Gerwazego i dowiaduje się o przebaczeniu XI – Rok 1812. Na Litwie pojawiły się wojska Napoleona. Tadeusz zaręcza się z Zosią, Telimena z Rejentem i Asesor (gość Sopliców) z Teklą XII – Tadeusz i Zosia objęli w posiadanie zamek i dali swoim poddanym wolność. Odbyła się wyjątkowa uczta, zaprezentowano serwis, a Jankiel grał wspaniały – Mickiewicz przedstawił okoliczności powstania utworu i opowiedział o trudnej sytuacji polskiej emigracji. Wyraził nadzieję, że dzięki tej księdze nieszczęśliwi Polacy na chwilę przeniosą się myślami do ukochanej kultura szlacheckaKsiążka Adama Mickiewicza ukazuje nam świat szlachty, który powoli przestaje istnieć. Już w tytule autor zaznaczył, że mamy do czynienia z „ostatnim zajazdem”. Co „Pan Tadeusz” opowiada nam o szlachcie, jej zwyczajach i ich odchodzeniu w niepamięć? Dzięki obszernym opisom dobrze poznajemy wygląd pomieszczeń i dworków, gospodarstwa, szlachecką obyczajowość, typ rozrywek, obowiązków i ostatniego na Litwie woźnego jest ostatnim klucznikiem księdze XII widzimy ostatnią staropolską się ostatni zajazd na świata„Pan Tadeusz” idealizuje świat. Widzimy jego upiększony obraz. To zabieg przeprowadzony na kilku płaszczyznach:Patriotyzm – szlachta szczególnie kocha utraconą Polskę. W Soplicowie panuje kult narodowych pamiątek – na ścianach wiszą portrety bohaterów narodowych, zegar wygrywał „Mazurka Dąbrowskiego”.Obowiązki – bohaterowie sumiennie traktują swoje obowiązki, Zosia szczególnie troszczy się o ptactwo, a wszyscy przestrzegają tradycji i dostosowują się do etykiety podczas posiłków, spacerów czy polowań. To świat pełen i jego okolice przypominają Arkadię. To świat hermetycznie zamknięty, bezpieczny i uporządkowany. Wszystko toczy się w ten sam sposób od wieków. Początek i koniec epopei ma charakter baśniowy (przybycie Tadeusza do domu oraz ślub Tadeusza i Zosi). Ojczyzna jest tu idealizacji widzimy, że Polska jest rajem utraconym. Pokazując przede wszystkim to, co drogie, pięknie i dobre Mickiewicz sprawił, że Polacy z jeszcze większą tęsknotą myślą o swojej ojczyźnie. Epopeja miała za zadanie rozbudzić uczucia do Polski i zbudować tożsamość tych, którzy powoli przestali już czuć się Polakami.  » adwersarz Rejenta z "Pana Tadeusza" Wyszukiwarka haseł do krzyżówek Określenie Liter Określenie adwersarz Rejenta z "Pana Tadeusza" posiada 1 hasło asesor Podobne określenia ksiądz z "Pana Tadeusza" Ostatnio dodane hasła ... Halama, aktorka, tancerka łąka w górach dodawany do kiszonych ogórków opada na dni naczyń zgraja, szajka niewola u Tatarów tor ruchu planet "... na dom", program starszaki w przedszkolu plantacja czereśni << Pan Tadeusz – streszczenie i opracowanie Bohaterem w „Panu Tadeusza” jest szlachta jako pewna grupa społeczna, dlatego mamy do czynienia z bohaterem zbiorowym. Sędzia Soplica jest opiekunem Tadeusza, swojego bratanka. Jego bratem jest Jacek Soplica, choć ten nie pamięta go z czasów dzieciństwa. Jest kawalerem, ponieważ jego ukochana (córka Wojskiego) zmarła. Jest gospodarzem w Soplicowie i stanowi wzór do naśladowania. Świetnie zarządza majątkiem – wsłuchuje się w rytm przyrody i potrzeby mieszkańców. To roztropny i mądry człowiek. To prawdziwy patriota, u którego w domu na każdym kroku można dostrzec oznaki miłości do ojczyzny (portrety bohaterów narodowych, zegar grający „Mazurek Dąbrowskiego”). Bywa porywczy, ale w tym wszystkim dobro kraju stawia zawsze na pierwszym miejscu. Tadeusz Soplica – bratanek Sędziego, syn Jacka Soplicy. Nie ma kontaktu z ojcem (nie wie, że jest nim ksiądz Robak). Imię otrzymał na cześć Tadeusza Kościuszki. Akcja utworu rozpoczyna się w chwili, gdy dwudziestoletni Tadeusz wraca do Soplicowa po nauce w Wilnie. Początkowo jego ojciec życzył sobie, by Tadeusz służył w wojsku, jednak zmienił zamiar i postanowił, że powinien zostać w gospodarstwie i się ożenić. Młody chłopak szybko angażuje się emocjonalnie w relacje, bywa zagubiony. Początkowo nawiązuje romans z Telimeną, gdy orientuje się, że jego serce kieruje się w stronę Zosi, jest gotowy umrzeć z miłości. Po bitwie z Rosjanami (skutku zajazdu) zaciąga się do Legionów Polskich, gdzie okazuje się dobrym żołnierzem. Zostaje przyjęty przez Zosię. Jacek Soplica – ojciec Tadeusza, ksiądz Robak. Jego historię poznajemy z dwóch źródeł: z opowieści Gerwazego (tu jawi się jako zapalczywy, porywczy i mściwy szlachcic, któremu zachciało się zostać zięciem Stolnika) i ze spowiedzi samego Jacka tuż przed śmiercią. Soplica był szlachcicem, który przewodził całej rodzinie Sopliców – był charyzmatyczny i ludzie na sejmikach głosowali zgodnie z jego wolą. Taka popularność sprawiła, że zaczął bywać w zamku Stolnika (ten liczył na poparcie jego i jego bliskich) i zakochał się w jego córce. Ewa również kochała Jacka. Stolnik nie zgodziłby się na to małżeństwo i swatał Ewie innego mężczyznę. Z bólu i rozpaczy Jacek zaczął pić. Poślubił pierwszą napotkaną kobietę – z tego związku narodził się Tadeusz. Targany emocjami przyszedł pod zamek Stolnika w czasie najazdu Moskali (nie planował tego w żaden sposób). W afekcie zastrzelił Stolnika. To miało dla niego przykre konsekwencje – ludność uznała go za zdrajcę, myślano, że przyłączył się do Rosjan (do wroga). Opuścił Soplicowo i rozpoczął pokutę. Przywdział habit i pod imieniem Robak zaczął działać na korzyść ojczyzny. Przeszedł wielką przemianę i całą resztę życia poświęcił na walkę i przygotowanie powstania w kraju. Jako pokutę obiecał nie wyjawić Tadeuszowi swojej tożsamości. Został zrehabilitowany dopiero po śmierci. Telimena – mniej więcej czterdziesiestoletnia kobieta spokrewniona z Soplicami; coś łączy ją też z Horeszkami, ale nie jest to doprecyzowane. Jest opiekunką Zosi. To kobieta światła, obyta ze światem, zakochana w Petersburgu i życiu na wysokim poziomie. Kokietuje Tadeusza, później Hrabiego, w końcu wychodzi za mąż za Rejenta, któremu nakazuje porzuć styl szlachecki na rzecz francuskiej mody. Wojski Hreczecha – daleki krewny Sędziego, jest autorytetem w sprawach myślistwa; wraz z córką mieszka w Soplicowie; to on opowiada różne historie, anegdoty – jest prawdziwym gawędziarzem. Woźny Protazy Brzechalski – były woźny sądowy, pomaga Sędziemu w codziennych obowiązkach jak jego służący. Całym sercem stoi po stronie Sopliców w sporze o zamek. Jest oponentem Gerwazego. Zosia Horeszkówna – córka Ewy Horeszkówny (ukochanej Jacka), sierota, którą opiekuje się Telimena. Ma czternaście lat. Jest bardzo ładna, ale skromna. Zakochuje się w Tadeuszu, ale przed jego wyjazdem nie chce od niego żadnych zobowiązań, by mógł sprawdzić, czy uczucie nie minie. Na zaręczynach ubrana jest w tradycyjny strój litewski, co oznacza przywiązanie do obyczajów – nie podąża za nową modą. Hrabia – spokrewniony z Horeszkami, jedyny ich spadkobierca. Jest dziwakiem, marzycielem. W zamku widzi piękno, nie stąpa na tyle twardo po ziemi, by policzyć koszty jego utrzymania. We wszystkim widzi plastyczność obrazu, poetyckie piękno. Uwielbia wszystko, co zagraniczne (stroje, drzewa, niebo). Początkowo widzi w Zosi nimfę (do momentu rozmowy). Unika przemocy. Zaciąga się do Legionów i okazuje się świetnym żołnierzem. Gerwazy Rębajło (Klucznik) – wierny sługa Horeszków. Na jego rękach umarł Stolnik. Poprzysiągł wytępić ród Sopliców – jest niezwykle pamiętliwy i mściwy, a nienawiść wyniszcza go od środka. Jest właścicielem miecza zwanego Scyzorykiem. To on organizuje zajazd, który niweczy plany powstańcze księdza Robaka. Po wysłuchaniu spowiedzi Jacka Soplicy wybacza umierającemu to, że zabił jego pana. Asesor – naczelnik policji; myśliwy, właściciel Sokoła – charta. Rejent Bolesta – znajomy Sędziego, myśliwy, właściciel Kusego – charta, zaręcza się z Telimeną. Przez cały utwór między Asesorem i Rejentem trwa spór o to, który z ich psów jest lepszym psem myśliwskim. Podkomorzy – to on ma rozsądzić spór o zamek toczony między Sędzią a Hrabią, jest przyjacielem domu Sopliców. Maciej Dobrzyński – ma ponad 70 lat, jest przedstawicielem szlachty zaściankowej (zubożałej), mądry, szanowany (zwany Kurkiem na kościele – przez zmiany stronnictw, Maćkiem nad Maćkami, Zabokiem – mimo że nie walczył chwytał często „za bok” by chwycić broń). Jankiel – Żyd, karczmarz, patriota. Pięknie gra na cymbałach. Szlachta dobrzyńska – to wszyscy mieszkańcy zaścianka – Dobrzyna; są podatni na manipulację, porywczy – to ich Gerwazy namawia do zajazdu na Soplicowo. Major Płut – Polak, który wstąpił do wojska rosyjskiego i jest bardziej rosyjski niż sami Rosjanie; jego oddział stacjonuje w okolic Soplicowa. Zostaje zamordowany przez Gerwazego po zakończeniu bitwy. Kapitan Nikita Ryków – Rosjanin, który jest serdeczny wobec Polaków; musi słuchać rozkazów, ale przy tym pozostaje człowiekiem; to z nim zostaje załagodzona sytuacja po bitwie. << Pan Tadeusz – streszczenie i opracowanie Najlepsze notatki i opracowanie do Pana Tadeusza na

ksiądz z pana tadeusza